Şehrazat karakterinin anlattığı Binbir Gece masallarının 8.yüzyılda ortaya çıktığı ve ilk defa 14.yüzyılda derlendiği söyleniyor. Dünyaya yayılması ise Fransızca’ya çevrildiği 18.yüzyıla dayanıyor.
Andersen masalları ise 19.yüzyılda yayınlanıyor.
Andersen masallarından “Büyük Claus Küçük Claus” ve Binbir Gece Masallarından “Ali Baba ve Kırk Haramiler” masallarındaki benzerlikler dikkatimi çekti. Özellikle açgözlülük ve kurnazlık temalarındaki benzerlik çok belirgin.
Kurnazlık
Ali Baba masalında, ölçülen şeyin ne olduğunu anlamaya çalışan “yenge” karakterinin, ölçü kabının altına balmumu yapıştırması aynı şekilde Andersen Masalındaki “Büyük Claus” figüründe de karşımıza çıkıyor.
Büyük Claus da tıpkı yengenin Ali Baba’nın neyi ölçtüğünü öğrenmek istediğinde yaptığı gibi “Küçük Claus” un ölçü kabının altına bal sürüyor.
Böylece “kurnazlık” temasının “yenge” ve “Büyük Claus” ta aynı simgelerle anlatıldığını görüyoruz.
Açgözlülük
İki masalda da açgözlülükle ilgili benzer bir tema işlenip sonunun iyi olmadığı anlatılıyor.
Ali Baba’da “Abi” figürü zengin olmasına rağmen açgözlü ve Alibaba’nın elde ettiği altınlardan kazanmak isterken, Andersen’in masalında ise “Büyük Claus” figürü aynı şekilde açgözlülük yaparak Küçük Claus’un kazandıklarını kazanmak ister.
Süreçte masallar arasında farklılıklar olsa da sonuçta iki masaldaki açgözlü karakterler olan “Abi” ve “Büyük Claus” canlarıyla açgözlülüklerinin bedelini ödüyorlar.
Sonuç
Bu iki masal özelinde; ortak temalar ve ortaya çıktıkları/yayınladıkları zamanlar gözönüne alındığında:
Coğrafyalar arası hikayelerin insanlarla birlikte seyahat ettiğini ve her coğrafyanın kendine özgü katkı ve değişimler yaptığını görüyoruz.
Kaynaklar
Binbir Gece Masalları – Yapı Kredi Yayınları
Hans Christian Andersen – Seçme Masallar – Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Beğenebileceğiniz Yazılar
- İlkel Mitoloji ve Kurtlarla Koşan Kadınlar
- Küçük Prens Kitabından Liderlik Dersleri
- Mağaradaki Zihin – Picasso: “Hiç birimiz böyle çizemezdik” – 1
- Filtre Balonu Bize Nasıl Bir Dijital Dünya Yaratıyor?
Görselleştirilmiş Yazı (Web Hikayesi)
